1.
Patujolo
Barita na Uli na sinurathon ni si Lukas paandarhon paboa Jesus do Sipalua naung nipadanhon ni Debata.
Haluaon i diboan jala dipasahat tu
angka na pogos, na marsahit, na tarduru, na pogos, pardosa, na metmet dohot angka na asing. Nuaeng on, dohot ma i rajuman rupani maradophon angka tukang
ojek, pemulung, grab, supir, na so mardiha-diha, na so marama so marina,
parrenggerengge, ruas marginal
(“outreach”) dohot lan na asing.
Turpuk on ima
songon sada proklamasi sorgawi “berbelarasa” taringot tu haluaon ni manisia dohot sandok portibi
on na dipatolhas marhite sada horong na metmet jala pogos, i ma parmahan. Boasa pola marhite angka
parmahan patolhasonNa na masa i?
2.
Hatorangan Mangantusi Turpuk
Parmahan di Timur
Tengah Kuno i ma sada ulaon (profesi) na metmet jala lea. Gariada
tahe jotjot dipahombar tu horong ni angka
na tarduru, pardosa, na so religious, sahat tu horong ni sampah masyarakat na so masuk etongan ni hajolmaon (the last,
the least, and the lost). Angka parmahan na tongon mangingani dorbiana, nasida ma na nidapothon ni
surusuruan i, jala gabe laos parjolo hasahatan ni hata ni surusuruan i (ayat 8-9).
Ditopot Debata do
angka parmahan, na tongon mangula ulaonna siapari,
na tongon mangaramoti na pinarmahanna. Ndang tu istana borhat angka surusuruan
i, tu kota na ribur, tu inganan ni malim,
tu situasi na tongon hohom martangiang mangalompit tangan di bagas joro. Alai ndada na mandok na
ditadinghon Debata nasida. Na nidokna,
ndada holan di bagasjoro hita ditopot Debata, alai di
ganup ulaonta si
ganup ari do. Kelas rendah do angka parmahan
on, alai dipulihkan jala dipahinsat Debata do angka jolma na tarduru i.
Angka parbiar hian,
muba gabe parhiras ni roha. Tutu, somal do nasida mangadopi
angka mara ia di jampalan
na bolak, mangadopi babiat panoro, mambahen nasida
gabe parmahan na tangguh, satia jala marroha.
Ndang pola godang menuntut, manang manghirim balas jasa manang penghargaan. Peam do nasida mangadopi ragam ni cuaca, mohop
ni ari nang rondo ni ari, arian manang borngin. Laho mangadopi angka jolma na pabiarbiarhon nasida pe, manang na manongkik
nasida, gabe sumisi
ma nasa rumang ni biar sian nasida.
Dipagomos
surusuruan i do roha nasida asa unang mabiar. Unang mabiar marnida na masa i. Unang mabiar molo godang sungkunsungun
na “membantah” niida nasida. Unang mabiar tu
angka panggomgomi nang tu angka sitiop uhum. Barita halalas ni roha godang do na diboan tu nasida,
parsaulian ni sandok bangso i (ayat
10). Ndada holan nasida marlas ni roha, alai halalas ni roha godang, parsaulian ni sandok bangso (“seluruh bangsa”, “to all people”, “panta ton laon”). On ma sada
hapataran las ni roha na oikumenis di
humaliang hita. Las ni rohanta di Natal, ndang las ni roha na sektarian,
alai na oikumenis jala inklusif do.
Barita halalas
ni roha godang do binoan ni surusuran
i, gabe parsaulian ni sandok bangso i. Nunga tubu di hita Sipalua, di
huta ni si Daud, i ma Kristus
Tuhan i. Partinandaanna i ma sada posoposo
na binorhos peak di panggagatan (ay. 11-12). Dipaandar panurat Lukas do dison fakta sejarah. Tingki
parsorangna borngin, ingananna
di huta ni si Daud, tandana posoposo
na binorhos, rumangna
peak di panggagatan. Real.
Ndang anganangan manang nikarangkarang, fiksi manang dongeng,
manang barita ninna tu ninna.
Ndang gabe so angka parmahan i longang sambing.
Masibetabetaan do nasida borhat tu Betlehem marnida na masa i.
Ndada holan sekedar borhat, alai hatop (“hurried off”). Ndada so margira tudia. Ndang marheneshenes.
Ditadinghon do satongkin ulaonna laho manjalahi na rumingkot. Ditadinghon do ulaon mansari ngolungolu laho manjanghon
hangoluan na tutu situtu. Diharingkoti
do skala prioritas, sumarihon na dao rumingkot sian angka na ringkot (ay. 15). Dung
i, mulak ma muse nasida tu ulaonna si
ganup ari laho marbarita na uli marhite ulaonna si ganup ari. Ngolu na mar-Tuhan, ndang gabe manadinghon salelengna ulaon si ganup
ari (ay. 20).
Marendeende do
angka surusuruan dohot torop angka parangan par banua ginjang. Dipujipuji nasida do Debata mandok: “Hasangapon ma di Debata di ginjang, dame
ma di tano on, di angka jolma
halomoan i” (ay 13-14). Masa ma hasangapon di
ginjang, jala dame di tano on. Hasangapon ni Debata ndada masa di ruang kosong, alai nyata tarida marhite
dame di portibi on. Tung so toho do marsangap Debata molo masa angka hagaoron.
Nunga sahat dame tu
hita manisia. Nunga rade dame i di hita. Diparade
do i tu sandok manisia nang pangisi ni portibi on. Tu angka na ganggu rohana, tu angka keluarga na tongon diondam hagaoron manang rumah-tangga na marosak,
tu angka na tongon mangula arian nang
di habornginan pe, tu angka na tunawisma, tu
pamarenta nang tu rakyat dohot tu luhutna
horong ni hita hajolmaon.
Natal on, gabe
partingkian pasangaphon Debata, di sude ulaon na tapatupa ro di di angka seremoni na taihuthon. Ndada holan “merayakan”
natal, alai manghangoluhonsa do, marhite na dohot hita pasobokhon diri gabe jolma halomoan ni Debata. Luhut
hatanta, pambahenan, parange ro di kepanitiaan na adong, ingkon mamboan hamuliaon di Tuhan i. Tarpatupa hita do i, ai nunga dipaimbaru hita gabe anak ni Debata. I do
jolma halomoan ni Debata, angka jolma pardosa
na tutu mananda jala mangoku
dosana di jolo ni Debata,
naung manesa angka dosana.
Di ragam ni
hamaolon na taadopi, isarana tekanan sian
massa intoleran, sai tapatujolo ma (prioritas)
tumangihon Hata ni Debata. Tatangianghon pamarentanta, asa unang talu
jala unduk tu tekanan massa
intoleran. Unang mauhom haporseaonta rupani nang mangadopi
tekanan tagan mamangke
ornamen-ornamen natal. Mangoloi Tuhan i, patuduhon
nunga mardalan hita di dalan (jalur) na tutu. Debata na immanen do
Tuhanta i; ndada Debata na dao.
3. Aplikasi: Transformasi ala Hatutubu ni Jesus Marnidok situtu do Hatutubu ni Jesus di sandok rumang ni ngolu.
Dipaimbaru Tuhan i do disi ngolu ni hita hajolmaon. Masa ma disi transformasi ni ngolu ni jolma na metmet jala na lea gabe bonggal, gabe sipatujoloon jala “bermartabat”. Dipulihkan ma status ni hajolmaon songon parmahan gabe “bermartabat”. Na metmet na so tarrajum
hian gabe sihaporseaan, gabe sitindangi na ummangat di barita halalas ni roha i.
Angka parmahan,
jotjot do i dirajumi sitindangi gabus na so haposan di hata. Hatutubu
ni Jesus pauba hadirionna gabe sitindangi
situtu, gariada tu barita na balga situtu (ndang gabe “saksi palsu”). Gabe parbarita na uli nasida, parbarita na
parjolo jala dijolo. Muba ma
hametmetonna di jolo ni jolma, ala Debata sandiri do pahinsathon huhut pabalgahon nasida.
Dipametmet jolma, alai dipabonggal Debata.
Transformasi, ai angka na nilotlotan ni biar, muba gabe parhiras ni roha.
Parmahan on gabe bagian Sejarah Keselamatan, ala oloan
nasida laho mangoloi Hata ni Debata
tumimbanghon ragam ni “tekanan” ala
status nasida songon parmahan. Mangoloi Hata ni Debata, i do dalan
pasisihon nasa ragam ni biar sian parngoluon on.
Fakta sejarah do
hatutubu ni Jesus di pardalanan ni portibi on;
ndada anganangan, fiksi manang dongeng.
Portibi on gabe panggung hatutubu
ni Jesus huhut hamuliaon ni Debata. Di mohop
ni situasi dohot suhu politik ni
kekaisaran Romawi, di ronsot ni sensus penduduk
hatiha i, disi do Jesus tubu, na gabe
bona ni sejarah ni portibi na imbaru. Jesus do arah dohot hatontuan ni sandok parngoluon; ndada
Kesar i, na pajongjong dirina gabe sombaon. Marhite
jala di bagasan hatutubuNa i, ditopot
Debata do hita jala dipalua. Dihilala do nasa gulmit ni parngoluonta.
Hatutubu ni Jesus gabe titik awal di hita hajolmaon pajongjonghon muse ngolu na marmutu, mulak muse tu hajolmaon
na mangibul, asa gabe lam tangkas jolmai gabe jolma; ndang holan songon jolma, manang gabe hira jolma, alai ingkon gabe jolma ni Debata na tutu situtu do.
Marhite i, patar ma portibi on gabe panggung hamuliaon
ni Debata, songon nidok ni Johannes Calvin:
“Gloria Theatron Dei”.
Songon huria nang ruas marsasahalak, naeng lam patar sikap soliderta tu angka na tarduru dohot na
metmet, lumobi di taon Oikumene Inklusif on.
Program ni hurianta
pe naeng ma pro rakyat jelata (pro ruas ni huria di
ragam ni panggulmitonna), dalan patuduhon na so tarsirang hita (songon huria) sian
nasida. Didok BPS Indonesia, lobi
hurang dope penduduk miskin 28 juta di Indonesia
(BPS: 2016). Mian ma disi 3K: Kesediaan, Kesetiaan dan Kerelaan Berkorban.
Ganup jolma na
mamestahon Natal, mangolu ma ibana di bagasan
dame huhut gabe siboan dame didia ibana mian jala mulaulaon. Mardame dohot Debata ala ni dosana.
Mardame dohot keluarga nang tetangga
laho paimbaru nasa pardonganon na marosak. Mardame dohot dirina songon na tinompa ni
Debata na imbaru, mardame tu keluarga
nang tu lingkungan di dia ibana maringan. Laos
i do halalas ni roha tu saluhut bangso, tu angka parsaoran na oikumenis, tanda naung
tutu tapasangap Debata.
Janghon ma nang
dame ni Debata ma sumondangi portibi on, di tonga
ni Meriam nang bom nuklir di Gaza, di Iran, di Israel, di tonga ni haraparon, erupsi dolok di Sulawesi dohot na asing.
Dame tu angka na marsak ala PHK, pengangguran, kurs rupiah na lam marmetmet, naposobulung na “gelisah”
laho mangalului rongkap,
angka tunawisma dohot gelandangan, angka pejabat
dohot jolma na melarat,
pengusaha nang pemulung,
parhuaso dohot na so mardihadiha, angka jolma na girgir “mendehumanisasi” hajolmaon dohot na asing. Amen!
Post a Comment